Tarihte Bugün - 12 Eylül

12 Eylül, Miladi takvime göre yılın 255. (artık yıllarda 256.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 110 gün vardır.

Olaylar

1331 - Fransa Kralı VI. Filip, Monako'yu Grimaldi ailesine iade etti. Aile bu tarihten beri aralıksız olarak (II. Dünya Savaşı'ndaki İtalyan ve Alman işgalleri hariç) Monako'da hüküm sürmüştür.

1937 - Dersim İsyanı'nın lideri Seyit Rıza teslim oldu. Seyit Rıza, yargılama sonucu 15 Kasım'da idam edildi.

1940 - Fransa'da 4 genç, 17 bin yıllık resimlerin bulunduğu Lascaux mağarasını keşfetti.

1943 - Benito Mussolini, Alman komandoları tarafından Gran Sasso'da tutuklu bulunduğu otelden kurtarıldı ve uçakla Viyana'ya getirildi.

1953 - Nikita Kruşçev, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Birinci Sekreterliği'ne seçildi.

1956 - 6-7 Eylül Olayları davası başladı.

1959 - Sovyetler Birliği, Luna 2 roketini aya fırlattı.

1963 - Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu arasında ortaklık antlaşması imzalandı.

1970 - Filistinli gerillalar; ABD, İsviçre, Birleşik Krallık ve Almanya'ya ait dört uçağı kaçırdılar. Gerillalar, uçaklardan üçünü Ürdün çölünde havaya uçurdular ve yolcuları rehin aldılar.

1975 - Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu, Kıbrıs konusunda Türkiye aleyhine karar verdi.

1977 - 32. Uluslararası Halk Oyunları Yarışması, Fransa'nın Dijon kentinde yapıldı.

1980 - 12 Eylül Darbesi: Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Kuvvet Komutanları ve Jandarma Genel Komutanı'ndan oluşan Millî Güvenlik Konseyinin liderliğinde Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından emir komuta zincirine uyularak yönetime el koyuldu.

1993 - Akit gazetesi yayımlanmaya başladı.

1996 - Ankara'ın Batıkent semtinde meydana gelen bombalı saldırıda, Ankara'nın Beypazarı kütüğüne kayıtlı Serkan Geniş olay sırasında yaşamını yitirdi.

2006 - Diyarbakır'ın Bağlar beldesinde meydana gelen bombalı saldırıda, 8'i çocuk olmak üzere 10 kişi öldü ve 15 kişi de yaralandı.

2008 - Metallica'nın 9. stüdyo albümü Death Magnetic piyasaya sürüldü.

2010 - Anayasa değişikliği ile ilgili olarak anayasa değişikliği referandumu yapıldı. Sandıktan sonuç olarak "EVET" kararı çıktı.

2013 - Duman müzik grubu, Darmaduman albümünü çıkardı.

Doğumlar

1492 - Lorenzo di Piero de' Medici, Floransa yöneticisi ve Urbino Dükü (ö. 1519)

1494 - I. François, 1515 ile 1547 yılları arasında hüküm süren Fransa Kralı (ö. 1547)

1777 - Henri Marie Ducrotay de Blainville, Fransız bilim insanı (ö. 1850)

1852 - Herbert Henry Asquith, İngiliz siyasetçi (Başbakanlık ve İçişleri Bakanlığı yapmış) (ö. 1928)

1880 - H. L. Mencken, Alman asıllı Amerikalı gazeteci, denemeci, dergi editörü, yazar ve Amerikan kültürü eleştirmeni (ö. 1956)

1882 - Ion Agârbiceanu, Rumen yazar (ö. 1963)

1885 - Heinrich Hoffmann, Adolf Hitler'in resmi fotoğrafçısı ve yayıncısı (ö. 1957)

1888 - Maurice Chevalier, Fransız şarkıcı ve sinema oyuncusu (ö. 1972)

1894 - Kyūichi Tokuda, Japon komünist devrimci, siyasetçi ve hukukçu (ö. 1953)

1897 - Irène Joliot-Curie, Fransız bilim insanı (ö. 1956)

1902 - Juscelino Kubitschek, Brezilya'nın önde gelen politikacılarından (ö. 1976)

1913 - Jesse Owens, Amerikalı atlet (ö. 1980)

1914 - Desmond Llewelyn, Galli oyuncu (ö. 1999)

1921

Stanislaw Lem, Polonyalı yazar (ö. 2006)

Turgut Cansever, Türk mimar, şehir plancısı ve düşünür (ö. 2009)

1924 - Amilcar Cabral, Afrikalı ziraat mühendisi, yazar, marksist ve vatansever siyasetçi (ö. 1973)

1927 - Mathé Altéry, Fransız şarkıcı

1931 - Ian Holm, İngiliz oyuncu (ö. 2020)

1939 - Pablo McNeil, Jamaikalı eski kısa mesafe koşucusu ve şimdilerde kısa mesafe koşu antrenörü (ö. 2011)

1940 - Linda Gray, Amerikalı aktris, model ve yapımcı

K. V. Tirumalesh, Hintli yazar, şair, eleştirmen ve akademisyen (ö. 2023)

1941 - Çetin İnanç, Türk rejisör

1943 - Michael Ondaatje, Sri Lanka asıllı Kanadalı şair ve romancı

1944 - Barry White, Amerikalı şarkıcı (ö. 2003)

1945 - Milo Manara, İtalyan çizgi roman sanatçısı

1948 - Aziz Kocaoğlu, Türk siyasetçi (2004-2019 yılları arasında İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkanı)

1949

Jeremy Cronin, Güney Afrika Komünist Partisi ve Afrika Ulusal Konseyi üyesi devlet adamı, siyasetçi, yazar ve şair

İrina Rodnina, Rus eski sportçu

1951

Bertie Ahern, İrlandalı siyasetçi

Joe Pantoliano, Amerikalı film ve televizyon oyuncusu

1952 - Neil Peart, Kanadalı müzisyen (ö. 2020)

Gülsin Onay, Türk piyanist

Zeynep Değirmencioğlu, Türk sinema oyuncusu

1956 - Leslie Cheung, Hong Konglu şarkıcı ve oyuncu (ö. 2003)

1957

Hans Zimmer, Alman, film müziği bestecisi ve albüm yapımcısı

Rachel Ward, İngiliz sinema ve dizi oyuncusu

Vojtěch Lindaur, Çek gazeteci, eğitimci ve müzik yapımcısı (ö. 2018)

1958 - Rıfat Benli, Türk eski futbolcu

1959 - Sigmar Gabriel, Alman siyasetçi

1960

Hüsnü Çöllü, Türk siyasetçi

Road Warrior Animal, Amerikalı profesyonel güreşçi

1961 - Mylène Jeanne Gautier, Fransız müzisyen

1962 - Sunay Akın, Türk şair, yazar, gazeteci ve araştırmacı

1963 - Michael McElhatton, İrlandalı oyuncu ve yazar

1964 - Tomás Bulat, Arjantinli ekonomist, gazeteci ve yazar (ö. 2015)

1965

Ahmet Mümtaz Taylan, Türk oyuncu ve yönetmen

Seden Gürel, Türk şarkıcı

1966 - Ben Folds, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı

1967 - Louis C.K., Amerikalı komedyen, oyuncu, yapımcı, yönetmen ve metin yazarı

1968 - Paul F. Tompkins, Amerikalı komedyen, oyuncu ve yazar

1969 - Ángel Cabrera, Arjantinli golfçü

1971 - Chandra Sturrup, Bahamalı kısa mesafe koşucusu

1973 - Paul Walker, Amerikalı oyuncu (ö. 2013)

1974 - Nuno Valente, Portekizli eski millî futbolcu

1976 - Maciej Żurawski, Polonyalı futbolcu

1978 - Ben McKenzie, Amerikalı oyuncu

1980 - Yao Ming, Çinli basketbolcu

1981 - Jennifer Hudson, Oscar ödüllü, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı

1982 - Zoran Planinić, Hırvat kökenli profesyonel basketbolcu

1983

Frank Dukes, Kanadalı plak yapımcısı, söz yazarı ve DJ

Júnior Díaz, Kosta Rikalı milli futbolcu

1984

Akiko Niwata, Japon futbolcu

Sevtap Özaltun, Türk oyuncu

1985

Burak Aksak, Türk yönetmen, senarist ve dizi oyuncusu

İsa Demir, İsveçli-Türk futbolcu

1986

Alfie Allen, İngiliz oyuncu

Yuto Nagatomo, Japon millî futbolcu

Dimítrios Régas, Yunan kısa mesafe koşucusu

Emmy Rossum, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı

1987 - Yaroslava Shvedova, Kazak tenisçi

1988 - Murat Yılmaz, Türk futbolcu

1989 - Kim Min-je, Güney Koreli futbolcusu

1991

Thomas Meunier, Belçikalı millî futbolcu

Ece Seçkin, Türk şarkıcı

Mike Towell, İskoç boksör (ö. 2016)

1992 - Shuma Kusumoto, Japon futbolcu

1993 - Resul Özgen, Türk futbolcu

1994

Elina Svitolina, Ukraynalı profesyonel tenisçi

RM, Güney Koreli rapçi

Thessaly Zimmerman, Arubalı manken

Go Won-hee, Güney Koreli aktris

Hasan Üstübücü, Türk futbolcu

Yunus Emre Yalçın, Türk futbolcu

Nicolás Orsini, Arjantinli futbolcu

Jordi El Niño Polla, İspanyol pornografik film oyuncusu

1997 - Derin Yaya, Türk basketbolcu

1998 - Liam Walsh, İngiliz profesyonel ragbi birliği oyuncusu

1999

Katarina Lazović, Sırp voleybolcu

Choi Yoo-jung, Koreli şarkıcı ve rapçi

Ölümler

1185 - I. Andronikos, Bizans İmparatoru (d. 1118)

1362 - VI. İnnocentius; gerçek adı ile Étienne Aubert, Papa (d. 1282 ya da 1295)

1612 - IV. Vasili, Rus Çarı (d. 1552)

1764 - Jean-Philippe Rameau, Fransız barok besteci (d. 1683)

1819 - Gebhard Leberecht von Blücher, Prusyalı Generalfeldmarschall (d. 1742)

1869 - Peter Roget, İngiliz hekim ve dilbilimci (d. 1779)

1889 - Fustel de Coulanges, Fransız tarihçisi (d. 1830)

1906 - Ernesto Cesàro, İtalyan matematikçi (d. 1859)

1907 - İlia Çavçavadze, Gürcü edebiyatı ve siyasal yaşamının 19. yüzyılda en önde gelen adı (d. 1837)

1919 - Leonid Andreyev, Rus dışavurumcu yazar (d. 1871)

1941 - Eugen von Schobert, Alman general (d. 1883)

1961 - Carl Hermann, Alman Kristalografi profesorü (d. 1898)

1967 - Vladimir Bartol, Sloven yazar (d. 1903)

1968 - Tommy Armour, İskoç-Amerikalı golfçü (d. 1894)

1972 - William Boyd, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1895)

1974 - Bedri Böke, Türk asker ve binici (d. 1920)

1977 - Steve Biko, Güney Afrikalı halk önderi (ırk ayrımına karşı mücadele eden) (d. 1946)

1981 - Eugenio Montale, İtalyan şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1896)

1990 - Mustafa Düzgünman, Türk ebru sanatçısı (d. 1920)

1992 - Anthony Perkins, Amerikalı oyuncu (d. 1932)

1993 - Raymond William Stacy Burr, Kanadalı oyuncu (d. 1917)

1994 - Tom Ewell, Amerikalı oyuncu (d. 1909)

1994 - Boris Borisovich Yegorov, Rus kozmonot (d. 1937)

1995 - Jeremy Brett, İngiliz aktör (d. 1933)

1996 - Ernesto Beckmann Geisel, Brezilyalı asker ve siyasetçi (d. 1907)

2001 - Abbas Parmaksızoğlu, Türk gazeteci ve Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin ilk üyelerinden

2003 - Johnny Cash, Amerikalı müzisyen (d. 1932)

2004 - Max Abramovitz, Amerikalı mimar (d. 1908)

2008 - David Foster Wallace, Amerikalı roman, deneme ve kısa öykü yazarı (d. 1962)

2009 - John Albert Kramer, Amerikalı tenisçi (d. 1921)

2009 - Norman Ernest Borlaug, Amerikalı tarım bilimci (d. 1914)

2010 - Claude Chabrol, Fransız film yönetmeni (d. 1930)

2012 - Tom Sims, Snowboard dünya şampiyonu ve aynı zamanda snowboard'un mucidi (d. 1963)

2012 - Christopher Stevens, Amerikalı diplomat ve avukat (d. 1960)

2012 - Sidney Watkins, İngiliz nörocerrah (d. 1928)

2013 - Ray Milton Dolby, Amerikalı Ses kayıt teknolojisi mucidi mühendis ve iş insanı (d. 1933)

2013 - Otto Sander, Alman oyuncu (d. 1941)

2014 - Atıf Muhammed Ebeyd, Mısırlı politikacı (d. 1932)

2014 - Salah El Mahdi, Tunuslu müzikolog, orkestra şefi, besteci, flütçü, müzik eleştirmeni ve hâkim (d. 1925)

2014 - Ian Paisley, Kuzey İrlandalı sadakatçi politikacı (d. 1926)

2016 - Ali Cevan, İranlı fizikçi (d. 1926)

2017 - Siegfried Köhler, Alman orkestra şefi ve klasik müzik bestecisi (d. 1923)

2017 - Edith "Edie" Windsor, Amerikalı LGBT hakları savunucusu (d. 1929)

2018 - Shlomo Aronson, İsrailli tarihçi ve siyaset bilimci (d. 1936)

2018 - Rachid Taha, Cezayirli şarkıcı (d. 1958)

2019 - Samiuela 'Akilisi Pōhiva, Tongalı siyasetçi (d. 1941)

2020 - Nevid Efkâri, idam edilen İranlı güreşçi (d. 1993)

2020 - Jean-Claude Annaert, Fransız bisiklet yarışçısı (d. 1935)

2020 - Joaquín Carbonell, İspanyol şarkıcı-söz yazarı, gazeteci ve şair (d. 1947)

2020 - Carlos Casamiquela, Arjantinli ziraat mühendisi ve bakan (d. 1948)

2020 - Didier Lapeyronnie, Fransız sosyolog ve akademisyen (d. 1956)

2020 - Azmi Muhammed Mücahid, Mısırlı voleybolcu (d. 1950)

2020 - Kâtip Şadi, Görele ilçesinin Derekuşçulu köyünde doğmuş kemençe ustası ve sanatçısı (d. 1932)

Tatiller ve özel günler

Dünya İlkyardım Günü