Tarihte Bugün - 17 Aralık

17 Aralık, Miladi takvime göre yılın 351. (artık yıllarda 352.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 14 gün vardır.

Olaylar

1399 - Avrupa'ya Moğol istilası başladı.

1586 - Japonya'nın 107. İmparatoru Go-Yōzei, tahta çıktı.

1637 - Japonya'da, Shimabara isyanları başladı.

1777 - Fransa, ABD'yi ilk tanıyan devlet oldu.

1790 - Meksika'da, Azteklere ait "Aztek takvimi" bulundu.

1865 - Franz Schubert'in, Bitmemiş Senfonisi ilk kez seslendirildi.

1903 - Wright Kardeşler, benzin motorlu uçakları Wright Flyer ile Kitty Hawk'ta (Kuzey Karolina) ilk uçuşu gerçekleştirdi: uçuş mesafesi 37 m, uçuş süresi 12 saniye.

1905 - 1905 Moskova Ayaklanması bastırıldı. Çarlık Orduları 10 gün süren isyan boyunca binlerce kişiyi katletti.

1908 - İttihat ve Terakki Cemiyeti, II. Meşrutiyet'in ilanından sonra İttihat ve Terakki Fırkası adını aldı.

1908 - II. Meşrutiyet'in ilanından sonraki seçilen yeni Osmanlı Meclis-i Mebusanı ilk toplantısını yaptı.

1917 - Tunceli'nin Pülümür ilçesi, Rus işgalinden kurtuldu.

1918 - Fransız askerleri, denizden Mersin'e çıkarma yapmaya başladı. Mersin, Tarsus, Adana, Ceyhan, Misis ve Toprakkale işgal edildi.

1919 - Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası kuruldu.

1925 - Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında tarafsızlık antlaşması imzalandı.

1926 - Uşak Şeker Fabrikası açıldı.

1928 - Afganistan'da Kral Emanullah Han'a karşı ayaklanma başladı.

1934 - Kasım 1934 tarihli Kanun'la Kemal öz adlı Cumhurbaşkanına verilen "Atatürk" soyadının veya bunun başına ve sonuna söz konarak yapılan adların hiçbir kimse tarafından öz ve soyadı olarak alınamayacağına dair Kanun, TBMM'de kabul edildi.

1935 - Douglas DC-3 tipi uçağın ilk uçuşu.

1936 - Ankara'da 19 Mayıs Stadyumu, Başbakan İsmet İnönü'nün söylevi ile açıldı.

1941 - Almanlar Sivastopol'u kuşattılar.

1941 - İsmet İnönü Hûkümeti, yeni yıldan itibaren ekmeğin karneyle dağıtılacağını açıkladı.

1961 - Niteroi'de (Brezilya) bir sirkte çıkan yangında 323 kişi öldü.

1965 - BM, Türkiye'nin Kıbrıs'a müdahale edemeyeceğine ilişkin karar aldı. Türkiye bu kararı reddetti.

1965 - Türkiye Fikir Kulüpleri Federasyonu (FKF) kuruldu.

1967 - Avustralya Başbakanı Harold Holt, Portsea (Victoria) yakınlarında yüzerken kayboldu.

1969 - ABD Hava Kuvvetleri, yaptıkları UFO araştırmaları sonucunda dünyadışı bir uzay gemisine ilişkin kanıta rastlamadıklarını açıkladı.

1969 - SALT-I görüşmeleri başladı.

1971 - 3. Haliç Köprüsü'nün temeli atıldı.

1973 - Amerikan Psikiyatri Birliği, DSM'den eşcinselliği listesinden çıkararak yönelimin bir hastalık olmadığını belirtti.

1979 - Nâzım Hikmet’in eseri olan ve koreografisi Arif Melikov tarafından yapılan Ferhat ile Şirin balesi, TRT'nin Sanat Dünyası adlı programından çıkarıldı.

1980 - İstanbul Şehir Tiyatroları'nda çalışmaları sakıncalı görülen 38 sanatçının işine son verildi. İşine son verilen sanatçılar arasında Başar Sabuncu, Ali Taygun, Mustafa Alabora, Erdal Özyağcılar, Orhan Alkaya, Beklan Algan da bulunuyordu.

1980 - Türkiye'nin Sidney Başkonsolosu Şarık Arıyak ve koruma polisi Enver Sever silahlı saldırı sonucu öldü. Saldırıyı ASALA örgütü üstlendi.

1981 - Kızıl Tugaylar örgütü, İtalya'daki en yüksek rütbeli NATO askeri olan General James Dozier'i kaçırdı.

1981 - Polonya'da polis gösteri yapan işçilerin üzerine ateş açtı: 7 işçi öldü.

1982 - Çin'deki gezisini tamamladıktan sonra Endonezya'ya geçen Cumhurbaşkanı Kenan Evren, burada Devlet Başkanı Suharto tarafından 21 pare top atışı ve büyük bir askerî törenle karşılandı.

1983 - Madrid'de bir gece kulübünde çıkan yangında 82 kişi öldü.

1983 - Erdal İnönü, yeniden SODEP genel başkanlığına seçildi.

1984 - YÖK, öğretim üyeleri ve öğrenciler hakkında "bilgi fişi" tutulmasını istedi.

1989 - Ankara'da ilk ve orta dereceli okullar hava kirliliği nedeniyle tatil edildi.

1989 - Brezilya'da 25 yıl sonra ilk seçimler yapıldı.

1989 - Amerikan animasyon televizyon durum komedisi Simpsonlar, yarım saatlik altın saatler şovu olarak FOX'ta yayınlanmaya başlandı.

1991 - Türkiye'de ilk futbol cinayeti, Galatasaray (futbol takımı)GS-BJK maçı sonrası gerçekleşti.

1994 - Yeni Yüzyıl gazetesi yayın hayatına başladı.

1995 - Ganalı Kofi Annan, BM Genel Sekreteri oldu.

1996 - Sedat Bucak'ın otomobilinde bulunan silahların Emniyet Müdürlüğü'ne ait olduğu belirlendi.

1997 - Fazilet Partisi, İsmail Alptekin Başkanlığında kuruldu.

1997 - Ukrayna'dan kalkan bir yolcu uçağı, Katerini (Yunanistan) yakınlarında dağa çarparak düştü: 70 kişi öldü.

1998 - Safranbolu, kültürel varlık olarak Dünya Miras Listesi'ne alındı.

2002 - Londra'da toplanan Iraklı rejim muhalifleri, Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinin ardından 2 yılı aşmayacak bir sürede demokratik ve federal bir Irak'ın kurulması, serbest seçimlerin yapılması ve anayasanın hazırlanması üzerinde anlaşmaya vardılar.

2002 - Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Parlamentosu, Bosna-Hersek'te 43 ay süren savaşa son veren Dayton Barış Anlaşması'nı yedi yıl sonra onayladı.

2002 - ABD Başkanı George W. Bush, balistik füzelere karşı savunma amacıyla geliştirilen ve füze kalkanı olarak bilinen savunma sisteminin konuşlandırılması talimatını verdi.

2004 - Irak'ın Musul kenti yakınlarında uğradıkları silahlı saldırı sonucu, 5 Türk güvenlik görevlisi öldü.

2004 - AB, Türkiye ile 3 Ekim 2005'te müzakerelere başlama kararı aldı.

2010 - Google, insan vücudunun tamamının haritasını çıkaran yeni bir ağ tarayıcısı geliştirdi. İsmini Google Body olarak belirledi.

2013 - Türkiye'de 4 Bakan, çeşitli düzeyde bürokrat ve iş adamlarının şüphelileri olduğu yolsuzluk, rüşvet ve kaçakçılık operasyonları başladı.

2016 - Türkiye'nin Kayseri ilinde patlama oldu. (2016 Kayseri saldırısı)

2020 - Türkiye Değişim Partisi, Mustafa Sarıgül tarafından kuruldu.

Doğumlar

1267 - Go-Uda, Japonya'nın 91. İmparatoru (ö. 1324)

1493 - Paracelsus, İsviçreli hekim, simyager, botanikçi ve astrolog (ö. 1541)

1619 - Prens Rupert, Alman asıllı devlet adamı, asker, amiral, bilim insanı, sporcu, koloni valisi ve amatör sanatçı (ö. 1682)

1706 - Émilie du Châtelet, Fransız matematikçi, fizikçi ve yazar (ö. 1749)

1734 - I. Maria, 1777-1816 yılları arasında Portekiz'in 1815-1816 yılları arasında Brezilya'nın Kraliçeliğini yapmış hükümdar (ö. 1816)

1749 - Domenico Cimerosa, İtalyan asıllı besteci (ö. 1801)

1770 - Ludwig Van Beethoven, Alman besteci (ö. 1827)

1778 - Sir Humphry Davy, İngiliz kimyacı ve fizikçi (ö. 1829)

1797 - Joseph Henry, Amerikalı fizikçi (ö. 1878)

1842 - Sophus Lie, Norveçli matematikçi (ö. 1899)

1864 - Felix Körling, İsveçli bestecisi (ö. 1937)

1874 - William Lyon Mackenzie King, Kanadalı siyasetçi (ö. 1950)

1887 - Josef Lada, Çek ressam, karikatürist ve yazar (ö. 1957)

1893 - Erwin Piscator, Alman tiyatro yönetmeni, yazar ve yapımcı (ö. 1966)

1894 - Wim Schermerhorn, Hollandalı politikacı (ö. 1977)

1896 - Anastasiya Platonovna Zuyeva, Sovyet oyuncu (ö. 1986)

1897 - Hasan Âli Yücel, Türk öğretmen, eski Millî Eğitim Bakanı ve Köy Enstitüleri'nin kurucusu (ö. 1961)

1905 - Simo Häyhä, Fin askeri (ö. 2002)

1908 - Willard Libby, Amerikalı fiziksel kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1980)

1912 - Edward Short, İngiliz siyasetçi (ö. 2012)

1920 - Kenneth E. Iverson, Kanadalı bilgisayar bilimcisi (ö. 2004)

1930 - Armin Müller-Stahl, Akademi Ödüllü Alman sinema oyuncusu

1930 - Safa Önal, Türk senarist, yönetmen ve yazar (ö. 2023)

1934 - Irving Petlin, Amerikalı sanatçı ve ressam (ö. 2018)

1936 - Franciscus (Jorge Mario Bergoglio), Papa

1936 - Tuncer Necmioğlu, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, senarist ve tiyatro eleştirmeni (ö. 2006)

1937 - Art Neville, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve orgcu (ö. 2019)

1937 - John Kennedy Toole, Amerikalı yazar ve Pulitzer Ödülü sahibi (ö. 1969)

1941 - Fritz Moen, Norveçli mahkum (ö. 2005)

1942 - Muhammed Buhari, Nijerya devlet başkanı olan ve Nijerya Ordusundan emekli tümgeneral

1944 - İlhan Erdost, Türk yayımcı (ö. 1980)

1944 - Bernard Hill, İngiliz aktör

1946 - Eugene Levy, Kanadalı oyuncu, televizyon yönetmeni, yapımcısı ve yazar

1946 - Rıza Silahlıpoda, Türk müzisyen

1947 - Wes Studi, Amerikan Yerlisi dizi ve sinema oyuncusu

1948 - Kemal Kılıçdaroğlu, Türk siyasetçi

1949 - Sotiris Kaiafas, Kıbrıslı millî futbolcu

1951 - Ken Hitchcock, Kanadalı buz hokeyi koçu

1951 - Tatyana Kazankina, Rus sportçu

1956 - Itır Esen, Türk sinema sanatçısı

1956 - Peter Farrelly, Amerikalı film yönetmeni, senarist, yapımcı ve yazar

1958 - Mine Koşan, Türk ses sanatçısı

1958 - Roberto Tozzi, İtalyan atlet

1961 - Ersun Yanal, Türk futbolcu ve teknik direktör

1965 - Ali Çatalbaş, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı

1968 - Claudio Suárez, Meksikalı millî futbolcu

1969 - Laurie Holden, Amerikalı oyuncu

1971 - Claire Forlani, İtalyan asıllı İngiliz aktris

1973 - Martha Érika Alonso, Meksikalı siyasetçi ve bürokrat (ö. 2018)

1973 - Rian Johnson, Amerikalı yazar ve yönetmen

1973 - Paula Radcliffe, İngiliz atlet

1973 - Hasan Vural, Alman asıllı Türk millî futbolcu

1974 - Sarah Paulson, Amerikalı oyuncu

1974 - Giovanni Ribisi Amerikalı aktör

1975 - Oktay Derelioğlu, Türk futbolcu

1975 - Eugene, Amerikalı profesyonel güreşçi

1975 - Milla Jovovich, Ukraynalı model ve artist

1976 - Edward Aguilera, İspanyol şarkıcı

1976 - Patrick Müller, İsviçreli eski millî futbolcu

1977 - Katheryn Winnick, Kanadalı film ve televizyon oyuncusu

1978 - Manny Pacquiao, Filipinli profesyonel eski boksör

1979 - Aleksandar Radenković, Alman oyuncu

1981 - Tolgahan Sayışman, Türk model ve oyuncu

1981 - Tim Wiese, Alman kaleci

1982 - Stephane Lasme, Gabonlu profesyonel basketbolcu

1982 - Onur Özsu, Türk şarkıcı ve müzisyen

1983 - Paolino Bertaccini, Belçikalı futbolcu

1984 - Mikky Ekko, Amerikalı şarkıcı, şarkı yazarı ve müzik yapımcısı

1986 - Emma Bell, Amerikalı oyuncu

1987 - Marina Arzamasava, Beyaz Rus atlet

1987 - Chelsea Manning, WikiLeaks web sitesine gizli belgeler verdiği şüphesiyle Mayıs 2010'da Irak'ta tutuklanan Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri askeri

1988 - Grethe Grünberg, Estonyalı buz patenci

1991 - Jin Izumisawa, Japon futbolcu

1992 - Andrew Nabbout, Avustralyalı futbolcu

1993 - Ali Berke Sağır, Türk voleybolcu

1996 - Yelizaveta Tuktamışeva, Rus buz patenci

1998 - Martin Ødegaard, Norveçli millî futbolcu

Ölümler

535 - Ankan, Japonya'nın 27. İmparatoru

1187 - VIII. Gregorius, 1187 yılında 21 Ekim ile 17 Aralık doneminde 2 aydan kısa bir süreyle Papası (d. 1100)

1273 - Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, mutasavvıf ve şair (d. 1207)

1645 - Nur Cihan, Babür İmparatoru Cihangir'in eşi (d. 1577)

1763 - Frederick Christian, Saksonya Elektörlüğü Prensi (d. 1722)

1830 - Simón Bolívar, Güney Amerika bağımsızlık savaşı önderi (d. 1783)

1833 - Kaspar Hauser, Almanya'da esrarengiz bir şekilde ortaya çıkışı ve hayatıyla çeşitli efsanelere konu olan genç (d. 1812)

1847 - Marie Louise, 1814'ten ölümüne kadar Parma düşesi olarak taç giyen Avusturyalı arşidüşes (d. 1791)

1898 - Hermann Wilhelm Vogel, Alman fotokimyacı ve fotoğrafçı (d. 1834)

1907 - William Thomson (Lord Kelvin), İngiliz fizikçi (d. 1824)

1909 - II. Léopold (Belçika Kralı), Belçika Kralı (d. 1835)

1905 - Aleksey Uhtomski, Rus devrimci ve Sosyalist Devrimci Parti önderlerinden (d. 1875)

1907 - William Thomson, İskoçyalı fizikçi (d. 1824)

1909 - II. Leopold, 1865'ten 1909'a kadar Belçika Kralı (d. 1835)

1917 - Elizabeth Garrett Anderson, İngiliz hekim ve kadın hakları savunucusu (d. 1836)

1933 - Thupten Gyatso, Tibet'in dini önderi 13. Dalay Lama (d. 1876)

1935 - Juan Vicente Gómez, Venezuela diktatörü (1908-1935 arasında) (d. 1864)

1947 - Johannes Nicolaus Brønsted, Danimarkalı fiziksel kimyacı (d. 1879)

1962 - Thomas Mitchell, Amerikalı aktör ve yazar (d. 1892)

1964 - Victor Franz Hess, Avusturyalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1883)

1965 - María Teresa Vera, Kübalı şarkıcı, gitarist ve besteci (d. 1895)

1966 - Bronislovas Paukštys, Litvanyalı Katolik rahip (d. 1897)

1969 - Hadi Hün, Türk tiyatrocu (d. 1907)

1972 - Muzaffer Alankuş, Türk asker ve siyasetçi (d. 1898)

1980 - Oskar Kummetz, Nazi Almanyası'nda asker (d. 1891)

1981 - Cemal Tural, Türk asker ve eski Genelkurmay Başkanı (d. 1905)

1987 - Marguerite Yourcenar, Belçikalı yazar (d. 1903)

1995 - İsa Yusuf Alptekin, Uygur siyasetçi ve Doğu Türkistan Cumhuriyeti'nin Genel Sekreteri (d. 1901)

2009 - Jennifer Jones, Amerikalı Oscar ödüllü oyuncu (d. 1919)

2011 - Kim Jong-il, Kuzey Kore'nin eski ulusal lideri (d. 1941)

2011 - Eva Ekvall, Venezuelalı manken ve yazar (d. 1983)

2011 - Cesaria Evora, Yeşil Burunlu şarkıcı (d. 1941)

2014 - Bilal Ercan, Türk halk müziği ve bağlama sanatçısı (d. 1962)

2016 - Henry Heimlich, Amerikalı göğüs cerrahı ve tıp araştırmacısı (d. 1920)

2016 - Gordon Hunt, Amerikalı seslerdirme sanatçısı, yönetmen ve oyuncu (d. 1929)

2017 - Kjell Grede, İsveçli film yönetmeni ve senarist (d. 1936)

2018 - Penny Marshall, Amerikalı komedyen, seslendirme sanatçısı, yapımcı, yönetmen ve oyuncu (d. 1943)

2018 - Anca Pop, Rumen-Kanadalı şarkıcı-söz yazarı (d. 1984)

2018 - Francis Roache, Amerikalı üst düzey kanun adamı ve siyasetçi (d. 1936)

2020 - Jeremy Bulloch, İngiliz aktör (d. 1945)

2020 - Pierre Buyoya, Burundili asker ve siyasetçi (d. 1949)

2020 - Maciej Grubski, Polonyalı siyasetçi (d. 1968)