Tarihte Bugün - 9 Eylül

9 Eylül, Miladi takvime göre yılın 252. (artık yıllarda 253.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 113 gün vardır.

Olaylar

MÖ 479 - Platea Muharebesi gerçekleşti.

1543 - Mary Stuart, daha 9 yaşındayken taç giyerek İskoçya Kraliçesi oldu.

1570 - Lefkoşa, Türkler tarafından fethedildi.

1850 - Kaliforniya, 31. eyalet olarak ABD'ye kabul edildi.

1892 - Jüpiter'in beşinci uydusu olan Amalthea bulundu.

1914 - İttihat ve Terakki Cemiyeti, Osmanlı Hükûmeti'nin kabul ettiği tüm kapitülasyonları reddetti.

1922 - İzmir'in Kurtuluşu: Dumlupınar Meydan Muharebesi'nin kazanılmasının ardından Yunan Ordusu'nu önüne katan Türk Ordusu işgal altında bulunan İzmir'e girdi.

1923 - Cumhuriyet Halk Partisi, Mustafa Kemal Atatürk tarafından kuruldu.

1940 - Macar Ordusu, 87 Rumeni ve 6 Yahudiyi Treznea Katliamı'nda öldürdü.

1945 - Çin-Japon Savaşı (1937-1945) sona erdi.

1948 - Kim İl-sung, Kuzey Kore'nin kuruluşunu ilan etti.

1971 - Boğaziçi Üniversitesi'nin kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi.

1974 - 11. Altın Portakal Film Festivali'nde, Altın Portakal Ödülü'nü Lütfi Ömer Akad'ın Düğün filmi aldı.

1992 - İspanya, Katalonya bölgesinin özerkliğini tanıdı.

1993 - İsrail ve Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) birbirlerini tanımayı kabul etti.

2001 - 12 Dev Adam, Türkiye'de düzenlenen Avrupa Şampiyonasında ikinci oldu.

2011 - Dünya'nın en büyük mozaik müzesi olan Gaziantep'teki Zeugma Mozaik Müzesi ziyarete açıldı.

Doğumlar

214 - Aurelian, Roma İmparatoru (ö. 275)

384 - Honorius, önce Roma İmparatoru sonra Batı Roma İmparatoru (ö. 423)

1349 - III. Albert, Habsburg Hanedanı'nın üyesi, 1365'ten ölümüne kadar Avusturya dükü (ö. 1395)

1466 - Ashikaga Yoshitane, Ashikaga şogunluğunun 10. şogunu (ö. 1523)

1583 - Girolamo Frescobaldi, İtalyan besteci (ö. 1643)

1585 - Armand Jean du Plessis de Richelieu, Fransız din adamı, asilzade ve siyasetçi (ö. 1642)

1737 - Luigi Galvani, İtalyan fizikçi (ö. 1798)

1778 - Clemens Brentano, Alman yazar (ö. 1842)

1823 - Joseph Leidy, Amerikalı bilim insanı (ö. 1891)

1828 - Lev Tolstoy, Rus yazar (ö. 1910)

1855 - Houston Stewart Chamberlain, İngiliz yazar ve filozof (ö. 1927)

1869 - Abdullah Cevdet, Osmanlı siyaset adamı ve düşünür, göz doktoru, şair ve tercüman (ö. 1932)

1901 - Jürgen Wagner, Alman general (ö. 1947)

1906 - Ali Hadi Bara, Türk heykeltıraş (ö. 1971)

1908 - Cesare Pavese, İtalyan ozan ve romancı (ö. 1950)

1909 - Arthur Jonath, Alman atlet (ö. 1963)

1912 - Wilhelm Oxenius, Alman asker

1913 - Tarık Levendoğlu, Türk sahne tasarımcısı, tiyatro yönetmeni, çevirmen ve fresk ressamı (ö. 1978)

1919 - Gottfried Dienst, İsviçreli futbol hakemi (ö. 1998)

1922

Bernard Bailyn, Amerikalı tarihçi, yazar ve profesör (ö. 2020)

Hans Dehmelt, Alman asıllı Amerikalı fizikçi (ö. 2017)

1923 - Marcel Zanini, Türk-Fransız caz müzisyeni (ö. 2023)

1924

Sylvia Miles, Amerikalı oyuncu

Russell M. Nelson, Amerikalı dini lider, İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi'nin şu anki başkanı ve peygamberi, 12 Havariler Kurulu'nun eski başkanı

1925

Berni Alder, Almanya doğumlu Amerikalı fizikçi (ö. 2020)

Soňa Červená, Çek opera sanatçısı, aktris ve keman sanatçısı (ö. 2023)

1926

Jan-Olaf Strandberg, İsveçli aktör

Erhard Eppler, Alman Sosyal Demokrat siyasetçi, eski bakan ve eğitimci (ö. 2019)

Yusuf el-Karadavi, Mısırlı din bilgini ve Dünya Müslüman Alimler Birliği başkanı (ö. 2022)

1928 - Sol LeWitt, Amerikalı heykeltıraş ve ressam (ö. 2007)

1929

Aleksey Maslennikov, Rus Sovyet tenor ve opera sanatçısı (ö. 2016)

Stu Phillips, Amerikalı besteci, şef ve plak yapımcısı

1930

Gültekin Oransay, Türk müzikbilimci, tarih ve dil araştırmacısı

Frank Lucas, Amerikalı uyuşturucu baronu, gangster ve suç patronu

1932 - Müşfik Kenter, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 2012)

1935

Demir Özlü, Türk yazar

Haim Topol, İsrailli tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 2023)

1936 - David Gold, İngiliz iş adamı ve yönetici (ö. 2023)

1939

Alexandre Benmakhlouf, Fransız hukukçu

Sharon Ambrose, Amerikalı siyasetçi (ö. 2017)

Froilan Tenorio, Amerikalı siyasetçi ve bürokrat

1940 - Cihangir Gaffari, İranlı aktör

1941 - Dennis Ritchie, Amerikalı bilgisayar mühendisi (ö. 2011)

1942

Ataman Yalgın, Türk büyükelçi (ö. 2021)

Ted Herold, Alman rock and roll şarkıcısı ve aktör (ö. 2021)

1943

Başar Sabuncu, Türk oyun ve senaryo yazarı, tiyatro ve sinema yönetmeni, çevirmen, sahne tasarımcısı, oyuncu (ö. 2015)

Frank Clark, İngiliz futbolcu ve teknik direktör

Hélène Vincent, Fransız oyuncu ve tiyatro yönetmeni

Art LaFleur, Amerikalı oyuncu (ö. 2021)

Madeline Kripke, dünyanın en büyük sözlük koleksiyonlarından birine sahip kitap koleksiyoncusu (ö. 2020)

1944 - Álvaro Gil-Robles, İspanyol hukukçu ve siyasetçi

1945 - Erbil Tuşalp, Türk gazeteci ve yazar

1946

Pablo Alarcón, Arjantinli oyuncu

Adrian Smith, İngiliz istatikçi

1947 - Emin Kansu, Türk doktor ve akademisyen

1949 - John Curry, Olimpiyat ve Dünya Şampiyonu İngiliz buz patenci

1951

Fikri Arkan, Türk ülkücü militan

Robert Desiderio, Amerikalı aktör (ö. 2021)

Ildikó Schwarczenberger, Macar eskrimci (ö. 2015)

1952 - David A. Stewart, İngiliz müzisyen ve prodüktör

1953

Janet Fielding, Avustralyalı oyuncu

Sami Dedeoğlu, Türk iş insanı ve siyasetçi

1956 - Ayhan Kavas, Türk oyuncu

1957 - Šefik Džaferović, Boşnak siyasetçi

1958

Almasbei Kchach, Abhazyalı siyasetçi (ö. 2012)

Mrinal Haque, Bangladeşli heykeltıraş (ö. 2020)

1959

Ruhsar Öcal, Türk opera solisti, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu

Ali Buysaim, Birleşik Arap Emirlikli eski futbol hakemi

1960

Nurullah Genç, Türk iktisatçı ve şair

Hugh Grant, İngiliz oyuncu ve film yapımcısı

Ruth Jacott, Hollandalı şarkıcı

Urmas Sisask, Eston besteci

1961 - Faruk Çaturoğlu, Türk siyasetçi

1962

Kaija Kärkinen, Fin şarkıcı

Renato Gaúcho, Brezilyalı eski futbolcu ve teknik direktör

1963

Eymen Mansur, Mısırlı milli futbolcu

Roberto Donadoni, İtalyan teknik direktör ve eski millî futbolcu

1964

Lance Acord, Amerikalı görüntü yönetmeni ve yapımcı

Aleksandar Hemon, Bosnalı yazar, gazeteci, denemeci ve eleştirmen

1965

Cihat Levent, Türk millî basketbolcu

Yücel Savaş, Türk siyasetçi ve iş insanı

Erick Lonnis, Kosta Rikalı millî futbolcu

1966 - Adam Sandler, Amerikalı oyuncu

1967

Akshay Kumar, Hint-Punjablı oyuncu, yönetmen ve yapımcı

Anna Malle, Amerikalı porno yıldızı (ö. 2006)

Akshay Kumar, Hint oyuncu

1969

Rachel Hunter, Yeni Zelandalı manken, oyuncu ve reality Tv şov sunucusu

Özlem Zengin, Türk avukat ve siyasetçi

1970

Tülay Günal, Türk oyuncu

Cüneyt Mete, Türk oyuncu

1971 - Eric Stonestreet, Amerikalı aktör ve komedyen

1972

Natasha Kaplinsky, İngiliz haber sunucusu

Xavier Pascual, İspanyol profesyonel basketbol antrenörü

George Perez, Amerikalı oyuncu

Goran Višnjić, Hırvat oyuncu

1974 - Ece Uslu, Türk oyuncu

1975

İlker Kızmaz, Türk sinema ve dizi oyuncusu

Michael Bublé, Kanadalı müzisyen, pop-caz sanatçısı ve oyuncu

1976

Emma de Caunes, Fransız oyuncu ve yönetmen

Mick Blue, Avusturyalı porno oyuncusu

1977

Fatih Tekke, Türk futbolcu ve teknik direktör

Ferzad Mecidi, İranlı milli futbolcu

1978 - Arzu Şahin, Türk halk müziği sanatçısı

1979

Nikki DeLoach, Amerikalı oyuncu ve performans şarkıcısı

Gökçe, Türk şarkıcı ve şarkı yazarı

1980

Václav Drobný, Çek eski millî futbolcu (ö. 2012)

Michelle Williams, Amerikalı oyuncu

1981 - Lyn, Güney Koreli R&B şarkıcısı

1982

Isabelle Caro, Fransız manken ve oyuncu (ö. 2010)

Welissa De Souza Gonzaga, Brezilyalı voleybolcu

1983 - Rodrigo Souto, Brezilyalı futbolcu

1984

Brad Guzan, Amerikalı futbolcu

Mihalis Sifakis, Yunan eski millî futbolcu

1985

Lior Eliyahu, İsrailli profesyonel basketbolcu

Luka Modrić, Hırvat millî futbolcu

1986

İbrahim Kendirci, Türk oyuncu

Luc Mbah a Moute, Kamerunlu profesyonel basketbolcu

1987

Afrojack, Hollandalı DJ ve prodüktör

Alex Song, Kamerunlu futbolcu

Clayton Snyder, Amerikalı oyuncu

Gökhan Keser, Türk şarkıcı

1988 - Danilo D'Ambrosio, İtalyan futbolcu

1989

Beta Berk Bayındır, Türk rapçi ve söz yazarı (ö. 2022)

Dairis Bertāns, Letonyalı basketbolcu

1990

Hüsnü Başkurt, Türk futbolcu

Muhammed er-Rumeyhi, Bahreynili futbolcu

1991

Oscar, Brezilyalı millî futbolcu

Danilo Luís Hélio Pereira, Portekizli futbolcu

1992 - Başaran Saraçoğlu, Türk futbolcu

1993

Sarah Logan, Amerikalı profesyonel güreşçi

Pablo Insua, İspanyol futbolcu

1994

Yuliana Korolkova, Rus manken

Jure Balkovec, Sloven futbolcu

Lucas Ontivero, Arjantinli futbolcu

Gilbert Koomson, Ganalı millî futbolcu

Matt Macey, İngiliz futbolcu

Ali Faiz Atiyye, Iraklı futbolcu

Yuto Horigome, Japon futbolcu

Yuta Toyokawa, Japon futbolcu

William Guzmán, Meksikalı futbolcu

1996 - Lennard Kämna, Alman profesyonel yol bisikletçisi

1997 - Fredrik Jensen, Fin futbolcu

1998 - Colin Dagba, Fransız futbolcu

1999 - Bilal Hassani, Fransız şarkıcı

Ölümler

276 - Florianus, Roma İmparatoru

1087 - I. William, İngiltere Kralı (d. 1028)

1271 - III. Yaroslav, 1264'ten 1271'e kadar ilk Tver Prensi ve Vladimir'in onuncu Büyük Prensi (d. 1230)

1483 - IV. Edward, İngiltere Kralı (d. 1442)

1487 - Chenghua, Çin İmparatoru (d. 1447)

1513 - IV. James, İskoç Kralı (d. 1473)

1569 - Pieter Brueghel, Hollandalı ressam (d. 1525)

1583 - Humphrey Gilbert, I. Elizabeth döneminde görev yapmış İngiliz maceraperest, kâşif, milletvekili ve asker (d. 1539)

1596 - Anna Jagiellon, 1575'ten 1586'ya Polonya kraliçesi ve Litvanya Büyük Düşesi (d. 1523)

1806 - William Paterson, New Jerseyli devlet adamı ve Birleşik Devletler Anayasası'nın imzacısı (d. 1745)

1830 - Bailey Bartlett, Amerikalı siyasetçi (d. 1750)

1841 - Augustin Pyramus de Candolle, İsviçreli botanikçi (d. 1778)

1891 - Jules Grévy, Fransız devlet adamı (d. 1807)

1898 - Stéphane Mallarmé, Fransız şair (d. 1842)

1901 - Henri de Toulouse-Lautrec, Fransız ressam (d. 1864)

1941 - Hans Spemann, Alman embriyolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1869)

1942 - Şevki Savaşçı, Türk asker ve İstiklâl Savaşı gazisi (d. 1878)

1943 - Charles McLean Andrews, Amerikalı tarihçi (d. 1863)

1959 - Ramón Fonst, Kübalı eskrimci (d. 1883)

1960 - Jussi Björling, İsveçli tenor (d. 1911)

1976 - Mao Zedong, Çinli devrimci, siyasetçi ve Çin Komünist Partisi'nin kurucusu (d. 1893)

1978 - Ida Noddack, Alman kimyager ve fizikçi (d. 1896)

1978 - Jack Warner, Kanada doğumlu Amerikalı film yapımcısı (d. 1892)

1981 - Jacques Lacan, Fransız psikiyatr (d. 1901)

1983 - Luis Monti, Arjantinli futbolcu (d. 1901)

1984 - Yılmaz Güney, Türk yönetmen ve sinema oyuncusu (d. 1937)

1985 - Sırrı Atalay, Türk siyasetçi ve hukukçu (d. 1919)

1985 - Paul Flory, 1974 yılında Nobel Kimya Ödülünü kazanan Amerikalı kimyacı (d. 1910)

1985 - Erkan Yücel, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1944)

1989 - Elevter Andronikaşvili, Gürcü fizikçi (d. 1910)

1990 - Nicola Abbagnano, İtalyan varoluşçu felsefeci (d. 1901)

1993 - Maurice Yaméogo, Burkina Fasolu siyasetçi (d. 1921)

1995 - Erik Nilsson, İsveç futbolcu (d. 1916)

1996 - Bill Monroe, Amerikalı mandolist, şarkıcı ve şarkı sözü yazarı (d. 1911)

1997 - Burgess Meredith, Amerikalı oyuncu (d. 1907)

1998 - Semiha Şakir, Türk hayırsever (d. 1905)

2001 - Ahmet Şah Mesut, Afgan askeri lider (d. 1953)

2003 - Edward Teller, Macar asıllı Amerikalı kuramsal fizikçi (d. 1908)

2006 - Mehmet Emin Aga, Batı Trakya Türkü İskeçe seçilmiş müftüsü (Batı Trakya-Yunanistan) (d. 1932)

2007 - Saide Arifova, Kırım Tatarı İkinci Dünya Savaşı 74 Yahudi çocuğu kurtaran kadın (d. 1916)

2010 - Bent Larsen, Danimarkalı satranç oyuncusu (d. 1935)

2010 - Rauno Mäkinen, Fin güreşçi (d. 1931)

2013 - Patricia Blair, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1931)

2014 - Denny Miller, Amerikalı oyuncu (d. 1934)

2016 - Mario Spezi, İtalyan gazeteci ve yazar (d. 1945)

2017 - Frank Aarebrot, Norveçli siyaset bilimci ve akademisyen (d. 1947)

2018 - Frank Andersson, İsveçli güreşçi ve tv gösteri sanatçısı (d. 1956)

2018 - Javier Usabiaga Arroyo, Meksikalı iş insanı ve siyasetçi (d. 1939)

2018 - Mr. Catra, Brezilyalı pop-funk müziği şarkıcısı, müzisyen ve aktör (d. 1968)

2019 - Seher Hüdayari, Tahran'da İslami Devrim Mahkemesi önünde kendisini ateşe vermesiyle bilinen İranlı kadın (d. 1990)

2019 - Lavrendis Maheriças, Yunan rock müzisyeni ve şarkı sözü yazarı (d. 1956)

2019 - Dinçer Sümer, Türk tiyatro oyuncusu, yönetmen ve seslendirme sanatçısı (d. 1938)

2020 - Henrietta Boggs, Amerikalı yazar, gazeteci ve aktivist (d. 1918)

2020 - KS Firoz, Bangladeşli aktör (d. 1946)

2020 - Shere Hite, ABD doğumlu Alman seksolog ve feminist (d. 1942)

2020 - Yopie Latul, Endonezyalı şarkıcı (d. 1953)

2020 - Amos Luzzatto, İtalyan yazar (d. 1928)

2021 - Borhane Alaouié, Lübnanlı film yönetmeni (d. 1941)

2021 - Marianne Battani, Amerikalı siyasetçi ve hukukçu (d. 1944)

2021 - Urbain Braems, Belçikalı eski futbolcu, teknik direktör (d. 1933)

2021 - Wiesław Gołas, Polonyalı aktör (d. 1930)

2021 - Lucette Michaux-Chevry, Fransız merkez sağ siyasetçi, eski bakan (d. 1929)

2021 - Danilo Popivoda, Sloven profesyonel futbolcu ve teknik direktör (d. 1947)

2022 - Jack Ging, Amerikalı aktör (d. 1931)

2022 - Mark Miller, Amerikalı aktör, senarist, yapımcı ve yönetmen (d. 1924)

Tatiller ve özel günler

İzmir'in Kurtuluş Günü (1922)