Tarihte Bugün - 9 Ekim

9 Ekim, Miladi takvime göre yılın 282. (artık yıllarda 283.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 83 gün vardır.

Olaylar

1238 - Jaime I, Valensiya'yı alarak Valensiya Krallığı'nı kurdu.

1264 - Kastilya Krallığı, 711 yılından beri Endülüs Müslüman yönetiminde olan Jerez de la Frontera'yı aldı.

1446 - Kore'de Hangul alfabesi yayımlandı.

1514 - Fransa Kralı XII. Louis ile Mary Tudor evlendi.

1558 - Venezuela'da, Mérida şehri kuruldu.

1829 - Friedrich Parrot ile beraberindeki ekip, Ağrı Dağı'nın zirvesine ilk kez tırmanmayı başardı.

1854 - Kırım Savaşı'nda Sivastopol kuşatması başladı.

1888 - Washington Anıtı resmen açıldı.

1914 - I. Dünya Savaşı: Anvers (Belçika), Alman güçlerinin eline geçti.

1936 - Hoover Barajı'ndan 266 mil uzaklıktaki Los Angeles'a (Kaliforniya) elektrik verilmeye başlandı.

1944 - Türkiye Cumhuriyeti Başbakan'ı Şükrü Saracoğlu, resmi tören ile Anıtkabir'in temelini attı.

1944 - Birleşik Krallık, Çin, ABD ve Sovyetler Birliği, Birleşmiş Milletler(BM)'in kurulacağını açıkladı.

1953 - Amerikalı Kadın yüzücü Florence Chadwick, Çanakkale Boğazı'nın Nara Burnu ile Eceabat arasını 1 saat 50 dakikada yüzdü.

1957 - Tibet, Çin'e bağlandı.

1962 - Uganda, Büyük Britanya'dan bağımsızlığını ilan etti.

1967 - Ernesto Che Guevara, yakalandıktan bir gün sonra, Bolivya'da infaz edildi.

1970 - Kamboçya'daki sağcı darbenin ardından Kmer Cumhuriyeti ilan edildi.

1971 - Deniz Gezmiş ve 17 arkadaşı idama mahkûm edildi.

1981 - Fransa'da ölüm cezası kaldırıldı.

1997 - İtalyan oyun yazarı Dario Fo, Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.

2004 - Afganistan'da ilk demokratik seçimler yapıldı.

2005 - Birleşik Krallık Demiryolları'nda, tütün mamulleri kullanımı tamamen yasaklandı.

2005 - Çin, Everest tepesinin yüksekliğinin 8.848,43 m olduğunu resmi olarak açıkladı.

2006 - Google, YouTube'u 1,65 milyar dolara aldığını açıkladı.

2006 - Güney Kore Dışişleri Bakanı Ban Ki-mun, Gana'lı Kofi Annan'ın yerine 1 Ocak 2007'den itibaren göreve başlamak üzere Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği'ne seçildi.

2006 - Kuzey Kore, nükleer bir deneme yaptığını açıkladı.

2007 - "Dev Manyetik Direnç"ile (GMR) ilgili çalışmalarından ötürü Albert Fert (Fransız) ve Peter Grünberg (Alman)Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

2008 - Nobel Edebiyat Ödülü'nü Fransız Jean-Marie Gustave Le Clézio kazandı.

Doğumlar

1261 - I. Diniz, Portekiz Krallığı'nın 6. Kralı (ö. 1325)

1623 - Ferdinand Verbiest, Flaman Cizvit misyoner ve rahip (ö. 1688)

1757 - X. Charles, Fransa Kralı (ö. 1836)

1835 - Camille Saint-Saëns, Fransız besteci (ö. 1921)

1852 - Hermann Emil Fischer, Alman kimyager (ö. 1919)

1859 - Alfred Dreyfus, Fransız subay (ö. 1935)

1862 - Fatma Aliye Topuz, Türk yazar (Türk edebiyatının ilk kadın romancısı) (ö. 1936)

1866 - Emine Nazikeda, VI. Mehmed'in eşi (ö. 1941)

1866 - Philippe Berthelot, Fransız diplomat (ö. 1934)

1873 - Karl Schwarzschild, Alman fizikçi (ö. 1916)

1879 - Max von Laue, Alman fizikçi (ö. 1960)

1888 - Nikolay Buharin, Rus siyasetçi (ö. 1938)

1892 - İvo Andriç, Yugoslav yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1975)

1906 - Seyyid Kutub, Mısırlı yazar ve düşünce adamı (ö. 1966)

1906 - Léopold Sédar Senghor, Senegalli şair ve siyasetçi (ö. 2001)

1907 - Jacques Tati, Fransız yönetmen ve aktör (ö. 1982)

1907 - Horst Wessel, Alman Nazi aktivisti, NSDAP ve SA üyesi (ö. 1930)

1908 - Werner von Haeften, Alman hukukçu, banka memuru ve Nazi Almanyası'nın subayı (ö. 1944)

1918 - Lila Kedrova, Rus asıllı Fransız oyuncu (ö. 2000)

1920 - Michael Shaw, Baron Shaw of Northstead, İngiliz siyasetçi (ö. 2021)

1921 - Michel Boisrond, Fransız yönetmen ve yazar (ö. 2002)

1922 - Fyvush Finkel, Amerikalı ünlü oyuncu, şarkıcı ve komedyen (ö. 2016)

1924 - Anthony Earnshaw, İngiliz anarşist, sanatçı ve sürrealist yazar ve grafiker

1925 - Joan Benson, Amerikalı müzisyen ve eğitimci (ö. 2020)

1930 - Rahmi Koç, Türk iş insanı

1931 - Anthony Booth, İngiliz oyuncu (ö. 2017)

1933 - Peter Mansfield, 2003 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülünü Paul Lauterbur ile birlikte kazananan İngiliz bilim insanı (ö. 2017)

1934 - Jill Ker Conway, Avustralyalı-Amerikalı otobiyografi yazarı (ö. 2018)

1935 - Edward, Britanya kraliyet ailesinin üyesi

1937 - Brian Blessed, İngiliz aktör, maceracı

1938 - Heinz Fischer, Avusturyalı politikacı

1939 - John Pilger, Avustralyalı-Britanyalı haberci

1940 - John Lennon, İngiliz müzisyen, yazar ve aktivist (ö. 1980)

1942 - Michael Palmer, Amerikalı tıp doktoru ve yazar (ö. 2013)

1947 - France Gall, Fransız şarkıcı (ö. 2018)

1950 - Jody Williams, Amerikalı eğitimci

1953 - Tony Shalhoub, Amerikalı sinema ve dizi oyuncusu

1954 - John O'Hurley, İngiltere doğumlu Amerikalı oyuncu

1954 - Dennis Stratton, İngiliz müzisyen

1957 - Ini Kamoze, Jamaikalı reggae müzik sanatçısı

1958 - Al Jourgensen, Küba asıllı Amerikalı müzisyen

1958 - Kürşad Tüzmen, Türk bürokrat ve siyasetçi

1959 - Boris Nemtsov, Rus muhalif lider politikacı (ö. 2015)

1962 - Jorge Burruchaga, Arjantinli futbolcu

1964 - Guillermo del Toro, Meksikalı yönetmen

1966 - David Cameron, Britanyalı siyasetçi ve Başbakan

1967 - Eddie Guerrero, Amerikalı güreşçi (ö. 2005)

1967 - Gheorghe Popescu, Rumen eski futbolcu

1968 - Murat Göğebakan, Türk Anadolu rock müzik sanatçısı (ö. 2014)

1969 - PJ Harvey, İngiliz müzisyen, şarkı yazarı ve vokalist

1975 - Sean Lennon, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, gitarist ve aktör

1975 - Mark Viduka, Hırvat asıllı Avustralyalı eski futbolcu

1976 - Özlem Piltanoğlu, Türk bürokrat ve siyasetçi

1977 - Emanuele Belardi, İtalyan eski kaleci

1978 - Nicky Byrne, İrlandalı şarkıcı-şarkı yazarı, radyo ve TV sunucusu, dansçı ve eski futbolcu

1979 - Brandon Routh, Amerikalı sinema oyuncusu

1979 - Chris O'Dowd, İrlandalı aktör

1979 - Gonzalo Sorondo, Uruguaylı millî futbolcu

1981 - Gaël Givet, Fransız futbolcu

1987 - Barış Arduç, Türk oyuncu

1987 - Derya Çayırgan, Türk voleybolcu

1990 - Kevin Kampl, Almanya doğumlu Slovenya asıllı futbolcu

1996 - Bella Hadid, Filistin asıllı Amerikalı model

Ölümler

892 - Tirmizi, 9. yüzyılda yaşamış Fars hadis bilgini (d. 824)

1253 - Robert Grosseteste, İngiliz devlet adamı, teolog, filozof Lincoln başpiskoposu (d. 1175)

1831 - Yannis Kapodistrias, Yunan devlet adamı, diplomat ve siyasetçi (Birinci Yunanistan Cumhuriyeti'nin ilk Valisi) (d. 1776)

1849 - William Townsend Aiton, İngiliz botanikçi (d. 1766)

1876 - Mustafa Celâleddin Paşa, Leh asıllı Osmanlı Paşası (d. 1826)

1897 - Jan Heemskerk, 1874-1877 yılları arasında Hollanda Başbakanı (d. 1818)

1911 - Jack Daniel, Amerikalı iş insanı (d. 1849)

1934 - I. Aleksandar, Yugoslavya Kralı (suikast) (d. 1888)

1934 - Louis Barthou, Fransız siyasetçi (suikast) (d. 1862)

1943 - Pieter Zeeman, Hollandalı fizikçi (d. 1865)

1958 - XII. Pius, İtalyan Papa (Katolik Kilisesi'nin 260. Papası) (d. 1876)

1959 - Shirō Ishii, Japon mikrobiyolog (d. 1892)

1967 - André Maurois, Fransız yazar (d. 1885)

1967 - Che Guevara, Arjantinli devrimci (d. 1928)

1967 - Cyril Norman Hinshelwood, İngiliz kimyager (d. 1897)

1974 - Oskar Schindler, Alman iş insanı (d. 1908)

1976 - Walter Warlimont OKW iç daire başkan yardımcısı rolüyle bilinen Alman subayı (d. 1894)

1978 - Jacques Brel, Belçikalı söz yazarı, şarkıcı ve müzisyen (d. 1929)

1982 - Anna Freud, Avusturyalı psikanalist (d. 1895)

1987 - William P. Murphy, Amerikalı tıp doktoru (d. 1892)

1989 - Ercüment Karacan, Türk gazeteci ve Milliyet gazetesi eski sahibi (d. 1921)

1989 - Yusuf Atılgan, Türk roman ve öykü yazarı (d. 1921)

1995 - Alec Douglas-Home, İngiliz siyasetçi (d. 1903)

2000 - David Dukes, Amerikalı oyuncu (d. 1945)

2001 - Herbert Ross, Amerikalı film yönetmeni ve yapımcısı (d. 1927)

2002 - Aileen Wuornos, Amerikalı kadın seri katil (d. 1956)

2006 - Paul Hunter, İngiliz profesyonel snooker oyuncusu (d. 1978)

2008 - Gidget Gein, Amerikalı müzisyen (d. 1969)

2010 - Maurice Allais, Fransız bilim insanı (d. 1911)

2010 - Zecharia Sitchin, Azeri asıllı Amerikalı bilim insanı ve sümerolog (d. 1920)

2012 - Paddy Roy Bates, İngiliz korsan radyo yayıncısı (d. 1921)

2012 - Sammi Kane Kraft, Amerikalı rekortmen beyzbolcu ve sinema oyuncusu (d. 1992)

2013 - Stanley Kauffmann, Amerikalı film eleştirmeni, yazar ve editör (d. 1916)

2013 - Wilfried Martens, Flaman Belçikalı politikacı (d. 1936)

2013 - Chopper Read, Avustralyalı suçlu ve yazar (d. 1954)

2013 - Nurettin Uzunoğlu, Türk yazar ve akademisyen (d. 1939)

2014 - Jan Hooks, Amerikalı oyuncu ve komedyen (d. 1957)

2014 - Ana Karić, Hırvat oyuncu (d. 1941)

2014 - Paul Lukather, Amerikalı seslendirme sanatçısı ve aktör (d. 1926)

2014 - Carolyn Kizer, Amerikalı feminist şair (d. 1925)

2015 - Geoffrey Howe, İngiliz siyasetçi ve bakan (d. 1926)

2015 - Dave Meyers, Amerikalı basketbolcu (d. 1953)

2016 - René Avilés Fabila, Meksikalı yazar (d. 1940)

2016 - Aaron Pryor, Amerikalı eski boksör (d. 1955)

2016 - Bilge Tarhan, Türk futbolcu ve teknik direktör (d. 1941)

2016 - Andrzej Wajda, Polonyalı sinema yönetmeni (d. 1926)

2017 - Manuel Busto, Fransız bisiklet sporcusu (d. 1932)

2017 - Armando Calderón Sol, 1 Haziran 1994 ve 1 Haziran 1999 tarihleri arasında El Salvador devlet başkanı (d. 1948)

2017 - Allan Çumak, Rus alternatif tıp uzmanı (d. 1935)

2017 - Michel Diefenbacher, Fransız siyasetçi (d. 1947)

2017 - Hessie, Fransız tekstil sanatçısı (d. 1936)

2017 - Jean Rochefort, Fransız oyuncu, yönetmen ve senarist (d. 1930)

2017 - József Tóth, Eski Macar millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1929)

2018 - Thomas A. Steitz, Amerikalı biyokimyacı ve moleküler biyofizikçi (d. 1940)

2018 - Venantino Venantini, İtalyan oyuncu (d. 1930)

2018 - Carolyn Warner, Amerikan Demokrat Parti üyesi kadın siyasetçi (d. 1930)

2019 - Richard Askey, Amerikalı matematikçi ve yazar (d. 1933)

2019 - Andrés Gimeno, İspanyol tenisçi (d. 1937)

2020 - Pierre Kezdy, Amerikalı müzisyen (d. 1962)

2022 - Eileen Ryan, Amerikalı oyuncu (d. 1927)