Tarihte Bugün - 16 Eylül

16 Eylül, Miladi takvime göre yılın 259. (artık yıllarda 260.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 106 gün vardır.

Olaylar

1598 - Kore Donanması, Myong-Yang'da Japon Donanması'na karşı zafer kazandı.

1810 - Miguel Hidalgo, Meksika'nın Dolores kasabasında, daha sonra "Dolores'in çığlığı" ("Grito de Dolores") olarak adlandırılan konuşmasıyla, İspanyol hakimiyetine karşı Meksika Bağımsızlık Savaşı'nı başlattı.

1873 - Fransa'daki Alman işgalinin sonu.

1908 - General Motors Şirketi'nin kuruluşu.

1919 - Türk Kurtuluş Savaşı sırasında, Balıkesir Kongresi'nde kurulan "Hareket-i Milliye Redd-i İlhak Heyeti", üçüncü kez toplandı. Alaşehir Kongresi'nde alınan kararların Balıkesir'de de uygulanması kararlaştırıldı.

1924 - Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ndeki ayaklanma sert biçimde bastırıldı.

1935 - Sümerbank Kayseri Bez Fabrikası açıldı. Cumhuriyet döneminde sanayi hareketini başlatan ilk tesis olan fabrika, Sovyetler Birliği'nden alınan 8,5 milyon TL krediyle kurulmuştu.

1935 - Türk Millî Güreş Takımı, 4. Balkan Güreş Şampiyonası’nda Balkan Şampiyonu oldu.

1941 - Kiev Muharebesi: II. Dünya Savaşı'nda Alman Kuvvetleri'nin Kiev ve civarındaki kuşatması tamamlandı.

1950 - Amerikan Kuvvetleri, Kore'nin güney limanı olan İncheon'a çıkartma yaptı.

1953 - İlk sinemaskop film gösterimi New York'ta yapıldı.

1961 - Yassıada Yargılamaları neticesinde idama mahkûm edilen Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan'ın cezaları infaz edildi. Başbakan Adnan Menderes'in idam cezasının infazı ise, intihar girişiminde bulunması nedeniyle ertelendi.

1969 - Türk Hava Yolları'na ait SEÇ adlı yolcu uçağı, oyuncak bir tabanca ile Sadi Toker tarafından Bulgaristan’ın Sofya kentine kaçırıldı.

1973 - Devrimci sanatçı Victor Jara, Pinochet'nin darbesinin ardından Şili'nin Santiago Stadyumu'nda kurşuna dizildi.

1975 - Papua Yeni Gine, Avustralya'dan bağımsızlığını ilan etti.

1978 - İran'da bir dakika süren depremde 20 bin kişi öldü.

1980 - Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren, yerli ve yabancı basın mensuplarının katıldığı ilk basın toplantısını başbakanlık binasında düzenledi.

1982 - Sabra ve Şatilla Katliamı: İsrail yanlısı aşırı sağcı Hristiyan Falanjist milisler, Batı Beyrut'ta Sabra ve Şatilla adındaki Filistin mülteci kamplarında katliam gerçekleştirdi.

1993 - Kanal d yayın hayatına başladı

2011 - İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi, Taksim Meydanı’nın tamamının yayalaştırılmasını kabul etti.

Doğumlar

1386 - V. Henry, (1413-1422) döneminde İngiltere ve İrlanda kralı (ö. 1422)

1507 - Jiajing, Çin'in Ming Hanedanı'nın 11. imparatoru (ö. 1567)

1626 - Leopold Wilhelm, Alman prensi (ö. 1671)

1745 - Mihail Kutuzov, Rus mareşal (ö. 1813)

1782 - Daoguang, Çin'in Qing Hanedanı İmparatoru (ö. 1850)

1816 - Charles Thomas Newton, İngiliz arkeolog (ö. 1894)

1859 - Yuan Shikai, Çinli komutan ve devlet adamı (ö. 1916)

1885 - Karen Horney, Amerikalı psikanalist (ö. 1952)

1887 - Jean Arp, Alman asıllı Fransız heykeltıraş, ressam ve şair (ö. 1966)

1888 - Frans Eemil Sillanpää, Fin yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1964)

1891 - Karl Dönitz, Alman Donanma Komutanı, Büyük Amiral ve II. Dünya Savaşı sonlarında Almanya'nın Cumhurbaşkanı (ö. 1980)

1893

Albert Szent-Györgyi, Macar fizyolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (C vitaminini keşfeden) (ö. 1986)

Alexander Korda, İngiliz yönetmen ve yapımcı (ö. 1956)

1900 - Suzanne Belperron, Fransız mücevher tasarımcısı (ö. 1983)

1904 - Nikolay Ostrovski, Rus yazar (ö. 1936)

1910 - Erich Kempka, Nazi Almanyası'nda yarbay (ö. 1975)

1916 - Robert Llewellyn Bradshaw, St. Kitts ve Nevisli siyasetçi (ö. 1978)

1922 - Guy Hamilton, İngiliz film yönetmeni ve senarist (ö. 2016)

1923 - Lee Kuan Yew, Singapurlu devlet adamı (ö. 2015)

1924 - Lauren Bacall, Amerikalı oyuncu ve model (ö. 2014)

1925

Charles Haughey, İrlanda Başbakanı (ö. 2006)

B.B. King, Amerikalı müzisyen (ö. 2015)

1927 - Peter Falk, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 2011)

1928 - Patricia Wald, Amerikalı hakim (ö. 2019)

1930 - Anne Francis, Amerikalı aktris (ö. 2011)

1934

Elgin Baylor, Amerikalı eski basketbol oyuncusu (ö. 2021)

George Chakiris, Amerikalı oyuncu, dansçı ve Oscar ödülü sahibi

Ronnie Drew, İrlandalı şarkıcı (ö. 2008)

1937 - Aleksandr Medved, Belarus asıllı Sovyet güreşçi

1939 - Breyten Breytenbach, Güney Afrikalı yazar ressam ve Afrikaans dili şairi

1940 - Hamiet Bluiett, Amerikalı caz saksafoncusu, klarnetçi ve besteci (ö. 2018)

1941 - Richard Perle, Amerikalı politik danışman ve ABD eski Savunma Bakanı Yardımcısı

1942 - Beverly Aadlen, Amerikalı oyuncu (ö. 2010)

1943 - Anne-Marie Minvielle, Fransız gazeteci (ö. 2019)

1944 - Uğurtan Sayıner, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö.2021)

1945 - Muammer Hacıoğlu, Türk şair (ö. 1992)

1950 - Mehmet Ali Şahin, Türk avukat ve siyasetçi

1951 - René van de Kerkhof, Hollandalı eski millî futbolcu

1952 - Mickey Rourke, Amerikalı oyuncu

1953

Jerry Pate, Amerikalı golfçü

Manuel Pellegrini, Şilili futbolcu ve teknik direktör

1956 - David Copperfield, Amerikalı illüzyonist

1957 - Clara Furse, Britanyalı iş insanı

1958

Neville Southall, Galli millî futbolcu

Jennifer Tilly, Amerikalı oyuncu, seslendirme sanatçısı ve profesyonel poker oyuncusu

1963

Yonca Evcimik, Türk şarkıcı, dansçı, oyuncu, yapımcı ve sunucu

Richard Marx, Amerikalı şarkıcı-şarkı yazarı, albüm yapımcısı

1964

Rossy de Palma, İspanyol oyuncu

Dave Sabo, Amerikalı müzisiyen

Molly Shannon, Amerikalı komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı

1965 - Karl-Heinz Riedle, Alman millî futbolcu ve teknik direktör

1966 - Kevin Young, Amerikalı eski atlet

1968 - Marc Anthony, Latin şarkıcı, söz yazarı ve aktör

1971 - Amy Poehler, Amerikalı oyuncu

1973 - Camiel Eurlings, Hollandalı politikacı

1974

Loona, Hollandalı pop-dans müzisyeni ve şarkıcı

John McAdorey, İrlandalı atlet

1975 - Thekla Reuten, Hollandalı aktris

1976 - Tina Barrett, İngiliz şarkıcı ve oyuncu

1977 - Musiq Soulchild, Amerikalı şarkıcı

1978 - Brian Sims, Amerikalı avukat ve LGBT sivil hakları savunucusu

1979 - Fanny Biascamano, Fransız şarkıcı

1980 - Gaia Bermani Amaral, Brezilyalı-İtalyan oyuncu, manken ve televizyon yapımcısı

1981 - Alexis Bledel, Amerikalı oyuncu

1982 - Barbara Engleder, Alman atıcı

1983 - Kirsty Coventry, Zimbabveli dünya rekortmeni yüzücü

1984 - Sabrina Bryan, Amerikalı aktris, şarkıcı, söz yazarı, dansçı, koreograf, moda tasarımcısı ve televizyon kişiliği

1984 - Katie Melua, Gürcü asıllı İngiliz şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen

1987

Merve Boluğur, Türk oyuncu

Fatih Kara, Türk futbolcu

Kyle Lafferty, Kuzey İrlandalı futbolcu

Burry Stander, Güney Afrikalı bisikletçi (ö. 2013)

1989 - Salomón Rondón, Venezuelalı futbolcu

1990 - Karim Boudiaf, Fransız-Katarlı futbolcu

1991 - Doğaç Yıldız, Türk oyuncu

1992 - Nick Jonas, Amerikalı oyuncu ve Jonas Brothers'ın vokalist, davulcu ve gitarist

1994

Mina Popović, Sırp voleybol oyuncusu

Unoaku Anyadike, Nijeryalı model

Daudet N'Dongala, Fransız futbolcu

Adam Kowalski, Polonyalı profesyonel erkek voleybolcu

Aleksandar Mitrović, Sırp futbolcu

1995 - Aaron Gordon, Amerikalı basketbolcu

1996 - Şevket Bulut, Türk yazar

1997 - Jackie Young, Amerikalı profesyonel basketbolcu

1998 - Diogo Sousa, Portekizli futbolcu

Ölümler

307 - Flavius Valerius Severus, Roma İmparatoru (azledilerek öldürüldü) (d. ?)

1380 - V. Charles, 1364'ten 1380'deki ölümüne kadar Fransa kralı (d. 1338)

1498 - Tomás de Torquemada, İspanya'nın ilk büyük engizisyon lideri (d. 1420)

1573 - Asakura Yoshikage, Japon Daimyo (d. 1533)

1583 - Catherine Jagiellon, İsveç konsort kraliçesi (d. 1526)

1672 - Anne Bradstreet, İngiliz-Amerikalı feminist şair (Amerikan kolonilerindeki ilk kadın şair) (d. 1612)

1681 - Cihanara Begüm, Babür İmparatoru Şah Cihan'ın kızı (d. 1614)

1701 - II. James, İngiltere, İskoçya ve İrlanda kralı (d. 1633)

1736 - Daniel Gabriel Fahrenheit, Alman fizikçi (Fahrenhayt sıcaklık ölçüm birimi onun adını taşır) (d. 1686)

1782 - Farinelli, İtalyan kontralto, soprano ve kastrato sanatçısı (d. 1705)

1803 - Nicolas Baudin, Fransız kâşif (d. 1754)

1824 - XVIII. Louis, Fransa Kralı (d. 1755)

1896 - Antônio Carlos Gomes, Brezilyalı besteci (d. 1836)

1925 - Alexander Friedman, Rus fiziksel evrenbilimci ve matematikçi (d. 1888)

1931 - Ömer Muhtar, Libya'da İtalyanlara karşı yürütülen direniş hareketinin önderi (d. 1858)

1932 - Ronald Ross, İngiliz doktor ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1857)

1944 - Gustav Bauer, Weimar Cumhuriyeti'nin 1919-1920 arasındaki şansölyesi (d. 1870)

1946 - Henri Gouraud, Fransız asker (d. 1867)

1946 - James Hopwood Jeans, İngiliz fizikçi, gök bilimci ve matematikçi (d. 1877)

1959 - Süleyman Hilmi Tunahan, İslam alimi, Kur'an muallimi ve vaiz (d. 1888)

1961 - Fatin Rüştü Zorlu, Türk siyasetçi ve bürokrat (d. 1910)

1961 - Hasan Polatkan, Türk siyasetçi (d. 1915)

1965 - Fred Quimby, Amerikalı çizgi film yapımcısı (d. 1886)

1967 - Burhan Toprak, Türk sanat tarihçisi (d. 1906)

1973 - Víctor Jara, Şilili sanatçı (d. 1932)

1976 - Bertha Lutz, Brezilyalı zoolog, politikacı ve diplomat (d. 1894)

1977 - Maria Callas, Yunan soprano (d. 1923)

1979 - Gio Ponti, İtalyan mimar ve tasarımcı (d. 1891)

1980 - Jean Piaget, İsviçreli psikolog (d. 1896)

1982 - Muhittin Sadak, Türk müzisyen ve Devlet Operası'nın koro şefi (d. 1900)

1984 - Richard Brautigan, Amerikalı yazar (d. 1935)

1988 - Dick Pym, İngiliz millî kaleci (d. 1893)

1991 - Olga Spessivtseva, Rus balerin (d. 1895)

2000 - Şükriye Dikmen, Türk ressam (d. 1918)

2001 - Samuel Z. Arkoff, Amerikalı film yapımcısı (d. 1918)

2002 - Muzaffer Uyguner, Türk şair, yazar ve araştırmacı (d. 1923)

2003 - Sheb Wooley, Amerikalı aktör ve şarkıcı (d. 1921)

2005 - Gordon Gould, Amerikalı fizikçi (d. 1920)

2007 - Robert Jordan, Amerikalı yazar (Zaman Çarkı adlı epik fantastik dizinin yazarı) (d. 1948)

2008 - Kemal Çapraz, Türk gazeteci, araştırmacı ve yazar (d. 1964)

2009 - Mary Travers, Amerikalı müzisyen ve şarkıcı (d. 1936)

2010 - Robert J. White, Amerikalı beyin cerrahı (d. 1926)

2011 - Kara Kennedy, Tv yapımcısı (d. 1960)

2012 - John Ingle, Amerikalı dizi, sinema oyuncusu ve seslendirme sanatçısı (d. 1928)

2012 - Friedrich Zimmermann, Eski Alman siyasetçi (d. 1925)

2013 - Patsy Swayze, Amerikalı dans eğitmeni ve koreograf (d. 1927)

2015 - Guy Béart, Fransız şarkıcı ve söz yazarı (d. 1930)

2016 - Edward Albee, Amerikalı tiyatro yazarı (d. 1928)

2016 - Tarık Akan, Türk oyuncu, aktör ve film yapımcısı (d. 1949)

2016 - Gabriele Amorth, İtalyan Katolik rahibi (d. 1925)

2016 - Carlo Azeglio Ciampi, İtalyan siyasetçi ve bankacı (d. 1920)

2016 - W. P. Kinsella, Kanadalı yazar ve romancı (d. 1935)

2016 - António Mascarenhas Monteiro, Yeşil Burunlu siyasetçi (d. 1944)

2017 - Mitchell Flint, Amerikalı avukat, tecrübeli havacı ve savaş pilotu (d. 1923)

2017 - Petr Šabach, Çek yazar (d. 1951)

2018 - Iris Acker, Amerikalı oyuncu, televivzyon sunucusu, yapımcı, dansçı ve yazar (d. 1930)

2018 - Perry Miller Adato, Amerikalı belgesel film yapımcısı, yönetmeni ve yazar (d. 1921)

2018 - Maartin Allcock, İngiliz çoklu entsrüman çalan (multi enstrümentalist) müzisyen ve albüm yapımcısı (d. 1957)

2018 - Kevin Beattie, İngiliz eski millî futbolcu (d. 1953)

2019 - Luigi Colani, Alman endüstri mühendisi, tasarımcı ve mimar (d. 1928)

2019 - B. J. Khatal-Patil, Hint siyasetçi, yazar ve aktivist (d. 1919)

2020 - Ahmed bin Salah, Tunuslu siyasetçi ve sendikacı (d. 1926)

2020 - Stanley Crouch, Amerikalı şair, gazeteci, yazar ve müzik eleştirmeni (d. 1945)

2020 - Enrique Irazoqui, İspanyol aktör ve siyasi aktivist (d. 1944)

2020 - P.R. Krishna Kumar, yerli ayurveda doktoru (d. 1951)

2020 - Balli Durga Prasad Rao, Hint politikacı (d. 1956)

2020 - Saefullah, Endonezyalı siyasetçi ve eğitimci (d. 1964)

2021 - Dušan "Duda" Ivković, Sırp basketbol koçu (d. 1943)

2021 - Hlengiwe Mkhize, Güney Afrikalı kadın siyasetçi (d. 1952)

2021 - Casimir Oyé-Mba, Gabon siyâset adamıdır (d. 1942)

2021 - Jane Powell, Amerikalı aktris, şarkıcı ve dansçı (d. 1929)

2021 - Juli Reding, Amerikalı aktris (d. 1935)

2021 - Graciete Santana, Brezilyalı uzun mesafe koşucusu (d. 1980)

2021 - Clive Sinclair, İngiliz mucittir (d. 1940)

2022 - Ebul Hasnat, Bangladeşli siyasetçi ve hukukçu (d. 1940)

2022 - James Aubrey Parker, Amerikalı yargıç (d. 1937)

2022 - Haluk Pekşen, Türk siyasetçi ve avukat (d. 1961)

2022 - Luciano Vassalo, Eritre asıllı Etiyopyalı eski millî futbolcu ve teknik direktördür (d. 1935)

Tatiller ve özel günler

Uluslararası Ozon Tabakasını Koruma Günü

Meksika bağımsızlık günü